Vị trí loa sub trong dàn âm thanh

Ở bài viết trước mình đã giới thiệu với các bạn về một loại loa đặc biệt, chuyên sử dụng để phát những âm thanh trầm trong dàn âm thanh, cũng như cách phân biệt các kiểu dáng, chức năng của các loại loa sub có trên thị trường. Qua bài viết đó thì chúng ta đã hiểu được vai trò quan trong của loa sub, còn bài viết này mình sẽ tiếp tục giới thiệu đến các bạn về Vị trí loa sub trong dàn âm thanh, vì nhiều người còn không biết về cách đặt loa sub ở đâu để đạt hiệu quả tối đa.

Nếu đối với các dàn âm thanh chuyên nghiệp, sân khấu biểu diễn thì việc đặt loa sub đã được tính toán tỉ mỉ bởi các kĩ thuật viên âm thanh, thì các dàn âm thanh gia đình thường không như vậy. Người ta thường đặt loa sub ở vị trí nào đó mà họ cảm thấy hợp lý cho tính thẩm mỹ của không gian nhà mình. Tuy nhiên chính cách chọn vị trí đặt loa sub như vậy góp phần khiến cho bạn không thể khai thác tối đa hiệu quả của loại sản phẩm này. Hãy lưu ý các điểm sau đây để có thể cải thiện được hiệu quả âm thanh của bộ dàn mình đang sở hữu.

Vị trí loa sub trong dàn âm thanh

_ Vị trí loa sub tối ưu

Mình đã từng đề cập với các bạn về việc âm thanh trầm không có định hướng trong không gian, chính vì thế mà nhiều người cho rằng việc đặt loa sub ở đâu cũng sẽ mang lại hiệu quả âm thanh như nhau. Một số người đã chọn góc phòng làm vị trí đặt loa sub, vì như thế sẽ mang lại những tiếng bass dày và to nhất. Nhưng họ không nhận ra rằng tiếng bass có thể "uy lực" hơn nhưng lại thiếu đi độ chi tiết trong âm thanh, một yếu tố rất quan trọng.

Một cách có thể giúp chúng ta kiểm tra, tuy hơi tốn sức nhưng khá hiệu quả. Đó là hãy dùng một CD phát các bạn nhạc có nhiều tiếng bass, rồi sau đó thử di chuyển loa sub đến các vị trí mà chúng ta cảm thấy phù hợp nhất và nghe thử sự thay đổi của các âm thanh trầm trong các vị trí khác nhau. Việc này sẽ giúp chúng ta tìm ra được vị trí mà loa sub tái tạo những âm bass sâu nhất, mà vẫn có thể cân bằng so với các dải tần trung và cao.

Bố trí vị trí hiệu quả giúp khai thác tối đa loa sub

Đối với các loại loa sub có đường kính củ loa nhỏ (dưới 20cm) thì vị trí tốt nhất thường sẽ nằm ở khoảng cách 0.9 - 1.2m so với các loa chính, vì như thế những âm trầm sẽ được cộng hưởng của loa sub lẫn các loa chính, mang lại âm bass chắc và sâu hơn.

Cách này có vẻ không được khoa học cho lắm, nhưng chắc chắn một điều rằng hiệu quả mà nó mang lại cho bạn là cực kì đảm bảo, vì nó có thể giúp bạn kiểm tra chắc chắn về âm thanh mà loa sub mang lại. Hãy thử với những vị trí khác nhau trong không gian âm nhạc, chắc chắn bạn sẽ tìm ra một vị trí phù hợp nhất cho phép thử của mình. Khi đó hãy cảm nhận lại chất âm sau khi đã thay đổi vị trí loa sub. Chọn được vị trí tối ưu cho loa sub sẽ góp phần khai thác tối đa hiệu quả âm thanh mà bộ dàn của bạn mang lại.

_ Đấu nối và cân chỉnh loa sub

Nếu như các loại loa thùng chuyên nghiệp chỉ có hai jack cắm phía sau, cho tín hiệu vào và ra thì các loại loa sub thường sẽ "rắc rối" hơn với khá nhiều ổ cắm khác nhau. Chính vì thế bạn cần bình tĩnh quan sát, vì những ai không có kiến thức tốt về âm thanh có thể sẽ bối rối khi gặp trường hợp này. Vị trí thích hợp nhất để nối dây tín hiệu cho loa sub đó chính là cổng "Sub in", hoặc "LFE/Direct/Bypass..." ở một số loại loa sub khác. 

Mặt sau của một loa sub

Một số loại loa sub có dải tần thay đổi tương đối rộng, từ 40-200Hz, vì thế mà đôi lúc âm bass của loa sub không thể hòa hợp so với âm thanh của cặp loa chính. Người sử dụng nên nghiên cứu kĩ thông số kĩ thuật của loa sub cũng như cặp loa chính của mình để có thể chọn Crossover cắt các tần số loa sub phù hợp. Một số nhà sản xuất thường đưa ra những gợi ý tương đối cho người dùng về việc phối hợp dải tần của loa sub với các loa chính như sau: Ngưỡng 150-200 Hz khi loa chính có đường kính loa bass 5-8cm; Ngưỡng 80Hz hoặc 100Hz với loa chính có đường kính loa bass 10-13cm; Ngưỡng 60Hz hoặc 80Hz với loa bookshelf cỡ lớn hoặc loa cột thanh mảnh. Việc phối hợp hài hòa giữa tần số của loa sub và cặp loa chính là khá quan trọng, vì nó sẽ giúp bạn phối hợp hài hòa sữa loa sub và cặp loa chính của dàn âm thanh, tránh việc các tần số chồng chéo hoặc thiếu hụt khi vận hành.

_ Nút chỉnh pha (phase)

Đây là một yếu tố cũng khá quan trọng để đạt hiệu quả âm thanh cao cho loa sub, mà nhiều người thường ít chú ý đến. Loa sub và cặp loa chính của hệ thống âm thanh phải đồng pha với nhau khi vận hành để đạt âm thanh tuyệt đối, nghĩa là các subwoofers của cặp loa chính và loa sub chuyển động ra/vào đồng thời. Để kiểm tra các loa có hoạt động đồng pha với nhau không, hãy bật nhạc thật lớn với đoạn có nhiều âm bass và lắng nghe ở điểm hay nhất trong khoảng một phút. Đồng thời, bố trí người ngồi chỉnh nhẹ nút chỉnh pha 0/180 tại chỗ đặt loa sub. Điểm chuẩn là khi người nghe nhận thấy tại đó hệ thống cho nhiều âm bass nhất. Trong trường hợp người nghe không cảm thấy sự khác biệt khi chỉnh ở bất kỳ điểm nào từ 0 đến 180, hãy để nút ở vị trí 0.

Crossover giúp bạn "điều khiển" loa sub tốt hơn.

Và cuối cùng để đạt hiệu quả tối đa cho về mặt âm thanh cho cả bộ dàn của bạn, hãy trang bị một bộ Crossover để có thể kiểm soát hiệu quả tần số âm thanh của loa sub. Chúng ta có thể căn cứ vào âm lượng cũng như độ lớn âm thanh của cặp loa chính để hiệu chỉnh loa sub theo cặp loa này, để có thể hài hòa giữa 3 dải tần bass, mid, treble. Tránh sự lép vế hay quá nổi trội của một dải tần nào đó, vì như thế âm thanh sẽ hoặc quá chói tai hoặc quá ồn ào. 

Những điều mình chia sẻ với các bạn ở trên hy vọng sẽ giúp cho các bạn có thêm kiến thức về loa sub, cách hiệu chỉnh cũng như đặt vị trí loa sub trong dàn âm thanh. Chúc các bạn sẽ luôn thành công trong lĩnh vực âm thanh này.