Phân biệt khác nhau giữa loa đắt tiền và loa rẻ tiền

Trên thị trường hiện nay, loa có rất nhiều mức giá khác nhau, có những loại loa cực kì rẻ, nhưng cũng có những loại loa có giá mắc hơn cả những chiếc xe gắn máy chúng ta đang đi. Nhưng nếu đối với người không rành về các thiết bị âm thanh, thì dù cho loa dở mà người bán đưa giá thật cao thì họ cũng không đủ khả năng phân biệt được. Chính vì thế bài viết này sẽ giúp bạn phân biệt sự khác nhau giữa loa đắt tiền và loa rẻ tiền, với một vài yếu tố đánh giá đơn giản. 

Khi nói về loa, người ta nghĩ đến một cái hộp với hình vòng tròn có lỗ - đó chính là bộ loa (loudspeaker system) và nó có vài loại loa bên trong gọi là các driver. Đó là do các driver (bộ phận điều hướng) được tinh chỉnh để truyền đi các tần số, bao gồm tần số cao do loa tweeter hay còn gọi là loa treble đảm nhiệm, tần số trung do loa trung (midrange speaker) và tần số thấp/siêu thấp do loa trầm/siêu trầm (woofer/subwoofer).

Loa đắt tiền thường được trang bị những đường tiếng bass, trung, treble riêng biệt và chân đế chống rung chuyên dụng.

Những bộ loa bán ngoài thị trường không phải lúc nào cũng có đủ cả 3 loại driver này. Các sản phẩm cấp thấp và rẻ tiền thường chỉ có hai loa tweeter và không có loa trung, loa trầm. Những dạng này thường được cắm thẳng vào máy tính để nghe nhạc ở mức độ vừa phải. Dù vậy, sau này các dòng loa vi tính cũng được các hãng nâng cấp lên đời 2.1, 4.1, 5.1, thậm chỉ cả 7.1 có cả âm trung và trầm. Nhưng với những người chơi dàn âm thanh thì họ sẽ lựa chọn bộ loa cẩn thận hơn, nó phải dành riêng cho đầu đĩa, ampli. Dù loa vi tính có thể cắm vào đầu đĩa CD bằng cáp chuyển đổi, nhưng chất lượng âm thanh của chúng chỉ ở mức tròn vai chứ không phải hoàn hảo nhất và thường không được dân chơi ưa chuộng.

Những dàn âm thanh 7.1 nhìn rất hoành tráng nhưng không được giới chơi âm thanh đánh giá cao về chất lượng âm thanh

Mục tiêu cuối cùng và to lớn nhất của một bộ loa là "kêu như thật". Nhưng điều này rất khó đạt được, giống như con bướm đẹp mà những người yêu âm thanh (audiophile) luôn chạy theo đuổi bắt. Do đó, tầm vóc của bộ loa chính là khoảng cách đến độ "kêu như thật" bao xa, khoảng cách này càng ngắn thì bộ loa đó càng giá trị.

Nói một cách kỹ thuật thì độ méo tiếng (sự chênh lệch giữa âm thanh nguồn và âm thanh tái tạo của loa) càng nhỏ thì bộ loa đó càng tốt. Điều này phải phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố như kết cấu vật liệu để làm màng loa (giúp màng loa không bị méo dù rất nhỏ, khi phải rung động mạnh), thiết kế thùng loa, mạch phân tần, dây loa để dẫn tín hiệu thông suốt...

Khi đi mua loa, ta không nên quá quan tâm các thông số kỹ thuật như công suất bao nhiêu watt mà chỉ cần nhìn vào độ nhạy (có giá trị là dB) và nghe thử. Những người có tai nghe tuyệt vời sẽ biết được bộ loa đó thích hợp cho loại nhạc nào và lựa theo đúng nhu cầu mà mình cần. Và khi mua loa bạn nên hiểu rằng không có bộ loa nào là hoàn hảo cho tất cả các loại nhạc cả.
Những đặc tính nổi bật tạo nên giá trị của loa

Dải động

Hay nói đơn giản là khả năng hoạt động ở âm lượng lớn mà không có âm chói tai lẫn vào. Ở các dòng loa tốt, người ta có thể bật to mà tiếng vẫn êm, giống như xe hơi tốt chạy đường trường, càng chạy nhanh càng thấy động cơ êm ái.

Bass tốt

Tiếng trầm tốt không có nghĩa là to hơn mà là giàu nhạc tính hơn, vẫn thể hiện được chi tiết từng nốt nhạc. Người chơi thường gọi nôm na là tiếng trầm không tối, không mờ đục nhưng vẫn thể hiện được sự mạnh mẽ.

Âm sắc tự nhiên

Âm sắc chính là "tông màu" của âm thanh, được hiểu đơn giản là mức độ tự nhiên của âm thanh. Nếu bạn quen nghe giọng một người ngoài đời thực và nghe giọng người đó qua tiếng loa mà gần như giống nhau thì đó là bộ loa có âm sắc tự nhiên. Hoặc nếu hai nhạc cụ đánh cùng một nốt mà bạn có thể phân biệt rõ đó là nhạc cụ nào thì đó cũng là loa có âm sắc tự nhiên.

Kích cỡ loa

Bạn không thể có một chiếc loa nhỏ kêu hay nên loa trong bộ dàn đắt giá thường luôn thuộc loại lớn. Chúng có loa trầm và loa treble lớn hơn bởi bề mặt rộng cũng đồng nghĩa với dải tần âm thanh rộng hơn nên sẽ cho chất lượng hay hơn. Độ lớn này được đo bằng đường kính của loa, thông thường dùng đơn vị inch (1 inch = 2,34cm). Ví dụ, bộ loa 300 USD của một hãng "tên tuổi" cũng chỉ có một loa trầm 5 1/4 inch và loa tép 1 inch. Trong khi đó, bộ loa 3.000 USD có thể có 2 loa trung 5 1/4 inch và một loa trầm 10 inch. Thêm driver cũng giống như thêm dây cho đàn guitar để tạo ra âm thanh có sắc thái hay hơn.

Chất lượng

Loa tốt sẽ không làm méo tiếng nhiều khi bật âm lượng lớn hơn. Để đạt được nhiều này, chất liệu làm loa phải rất tốt để màng loa khi rung mạnh không bị uốn cong và đây chính là nơi đầu tư tiền bạc, công sức nhiều nhất. Nhiều hãng sản xuất đã dùng vật liệu cứng dùng trong ngành hàng không, vũ trụ, như beryllium, các dây dẫn cũng có cấu trúc và chất liệu rất tốt. Ngoài ra, loa tốt còn có mạng lưới chia đường tiếng rất tinh tế để tín hiệu đi tới nơi cần đến. Điều này cũng đồng nghĩa với giá thành sẽ cao hơn.

Phối hợp các thành phần của bộ dàn

Nếu bộ loa đắt giá và hay mà không được phối ghép với các thiết bị âm thanh tốt khác trong hệ thống, không đặt trong phòng nghe chuẩn thì cũng mất đi giá trị của nó. Do đó, những người biết phối ghép sẽ làm nổi bật đặc tính của bộ loa và biến nó thành một món đồ vô giá.

Chúc các bạn có thể tìm được những dòng loa chất lượng và hợp với sở thích của mình!